Wysokie temperatury i susza tego lata spowodowały nieodnotowywany do tej pory spadek poziomu wody w Odrze.
Obecny stan poniżej 1 metra odsłania kamienie, utrudnia żeglugę. W najdalej na zachód geograficznie wysuniętym punkcie Polski, pomiędzy Osinowem Dolnym a Starym Kostrzynkiem w gminie Cedynia, rzeka odsłoniła starą barkę.
Miejsce to wskazał nam sołtys Starego Kostrzynka Dariusz Kopij.
Stalowa barka zalega tuż przy brzegu - odsłonięta w wyniku niskiego stanu Odry, mogła służyć jako improwizowany pirs dla małych łodzi i innych środków przeprawowych. Świadczy o tym dokładnie zagruzowana, otwarta część ładunkowa. Nieznany jest na chwilę obecną, dokładny czas jej posadowienia.
Pierwsze przypuszczenia, że mogła się tam znaleźć w ostatnich miesiącach II wojny światowej, kiedy teren ten był areną walk przyczółka mostowego Cedynia w marcu 1945r. lub w czasie forsowania Odry od 16 kwietnia 1945r., nie potwierdziły się.
W dobie internetu bardzo szybko okazało się, że barkę sprowadzono tu ze Szczecina w końcu lat 60-tych lub na początku 70-tych. Już wówczas był to wrak, który miał zostać wykorzystany jako improwizowane nabrzeże – pirs dla załadunku innych barek i mniejszych jednostek pływających. Akcję osadzenia barki organizowało Przedsiębiorstwo Budownictwa Hydrotechnicznego "Odra - 2" we Wrocławiu - Zarząd Budowlany w Szczecinie.
W pobliżu znajdowały się ruiny niemieckiej cegielni, a od szosy do miejsca posadowienia barki, wiodła droga brukowana. Mieszkańcy Cedyni i Starego Kostrzynka potwierdzają, że barka była wykorzystywana jako przystań dla innych jednostek. Dostarczane tu ciągnikami i wywrotkami kamienie służyły między innymi do budowy kamiennych ostróg na Odrze tzw. główek.
Mamy nadzieję, że już wkrótce, właśnie dzięki mieszkańcom, uda się odpowiedzieć na kolejne stawiane przez historię pytania.
W całej tej historii interesująca jest przeszłość samej barki. Najprawdopodobniej została zbudowana przed 1945 rokiem. Świadczy o tym nitowana konstrukcja i płaty poszycia. Mierzy blisko 20 metrów długości i 4,5 metra szerokości. Dobrze rozpoznawalne są dziób i rufa barki z widocznymi fragmentami drewnianych odbojnic, które obiegały burty na całej ich długości. Zdjęcia archiwalne potwierdzają, że była to dość popularna konstrukcja.
Informację o jej znalezieniu zostaną przekazane do Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz do Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.
Równie ciekawa jest historia dawnej przeprawy przez Odrę, położonej obecnie na styku Gminy Cedynia i Mieszkowice. Tutaj również, dzięki panującym upałom i suszy, rzeka odsłoniła swoje tajemnice w pobliżu nieistniejącej dziś osady Schinderkrug leżącej w pobliżu współczesnych Siekierek.
Drewniane pale wbite w dno, to konstrukcja mostu z 1805 roku. Dokładnie w tym samym miejscu znajdował się wcześniejszy most zbudowany w 1755 roku. Konstrukcja, wielokrotnie niszczona przez kry i działania wojenne, ukazała się nam w całości tego lata. Do mostu przed 1945 rokiem wiodła brukowana droga.
Wspomniany most umożliwiał przeprawę na łęgi odrzańskie a dalej przez główny nurt rzeki, przeprawę umożliwiał prom. Funkcjonował on w tym miejscu 140 lat.
Już wkrótce okolice obu obiektów zacznie badać Pływająca Stacja Badawcza Uniwersytetu Szczecińskiego oraz studenci z Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej US pod opieką dr Piotra Malińskiego. Mamy tym samym nadzieję, na kolejne ciekawe odkrycia, oraz ich opracowanie naukowe.
Opracowanie i zdjęcia: Paweł Pawłowski
Dyrektor Cedyńskiego Ośrodka Kultury i Sportu
{gallery}2015/20150813_B/{/gallery}