Jednym z wydarzeń tegorocznych Dni Cedyni była debata „Ludzie tworzą miejsca”, która została zorganizowana w dniu 23 czerwca 2017 roku w ramach projektu pn. „Partycypacyjne opracowanie Programu Rewitalizacji Gminy Cedynia – Rewitalizacja centrum miasta”, dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej, w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014- 2020, która przyciągnęła kilkadziesiąt osób.
Debatę otworzyła koordynator ww. projektu Elżbieta Szablewska, informując wszystkich obecnych o tym, że właśnie dziś w Biuletynie Informacji Publicznej Cedyni pojawiło się Zarządzenie Burmistrza Cedyni w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych projektu Lokalnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Cedynia na lata 2017-2023, zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej w Cedyni Nr XXXIV/281/2014 z dnia 13 czerwca 2014 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzenia konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy Cedynia. Koordynator projektu przedstawiła, cel i przedmiot konsultacji, którymi są zebranie opinii oraz pozyskanie informacji i sugestii w zakresie projektu Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Cedynia na lata 2017-2023. Konsultacje odbędą się w terminie 30 czerwca - 21 lipca 2017 roku.
Projekt dokumentu, jakim jest Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Cedynia, zostanie zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie internetowej oraz na tablicy ogłoszeń w siedzibie Urzędu Miejskiego w Cedyni. W trakcie trwania konsultacji uruchomiony zostanie punkt konsultacyjny (pok. nr 8 Urzędu Miejskiego w Cedyni, w godzinach jego pracy, tj. poniedziałek 8:00-16:00, wtorek-piątek 7:30- 15:30), w którym każdy będzie mógł przedstawić swoje opinie, uwagi i propozycje na przygotowanych formularzach lub zgłaszać je osobie prowadzącej konsultacje i obsługującej punkt konsultacyjny.
Poinformowano wszystkich obecnych, że w ramach konsultacji społecznych zaplanowano spotkania otwarte adresowane do ogółu społeczności gminy Cedynia, których szczegółowy program już wkrótce. Poniżej przedstawiamy terminy spotkań, aby mogli Państwo już teraz zapisać w kalendarz daty, aby móc znaleźć chwilę na konsultacje opracowywanego dokumentu. Są to:
- 07.07.2017 r. godz. 16:00, „kawiarenka sąsiedzka”, plac Wolności 4 w Cedyni,
- 12.07.2017 r. godz: 16:00 w „kawiarence sąsiedzka”, plac Wolności 4 w Cedyni,
- 13.07.2017 r. godz. 16:00 sala posiedzeń Urzędu Miejskiego w Cedyni,
godz. 18:00 w „kawiarenka sąsiedzka”, plac Wolności 4 w Cedyni,
- 19.07.2017 r. godz. 17:00 Hotel „Piast”, ul. Staromiejska 2 w Cedyni;
Debatę prowadziła Pani Marika Pirveli, adiunkt Uniwersytetu Szczecińskiego, sprawuje stały nadzór nad prawidłowością działań Akademickiego Biura Przedsiębiorczości Uniwersytetu Szczecińskiego, Redaktor Monografii Naukowej „Gospodarka i społeczeństwo w wymiarze przestrzennym”, właściciel i manager TeatruNieAktorów, konsultant Towarzystwa Przyjaźni Polsko- Chińskiej, Prezes Zarządu Fundacji Partnerstwo, której celem jest edukacja, aktywizacja i integracja lokalnej społeczności oraz promocja uzdolnionych mieszkańców w wieku od 13 lat do końca życia, w 2016 roku prowadząca „debaty społeczne” w Gryfinie, autorka wielu publikacji, m.in. „Proces uspołecznienia w projektowaniu rewitalizacji”, „Miasto i jego przestrzeń zaufania”, „Przestrzeń miasta a duch miejsca”, „Rewitalizacja przestrzeni wytworzonej społecznie”.
Moderatorami debaty byli:
1. Pani Teresa Andrzejewska doktor nauk społecznych w dziedzinie pedagogiki, interesująca się relacjami międzyludzkimi, prowadziła wywiady między innymi z artystami wystawiającymi swoje prace w Galerii Wzorcowej: PONIEDZIAŁKI z artystami, była instruktorem amatorskiej grupy teatralnej "TeArt na raz", która zdobyła w tym roku wyróżnienie w "Wojewódzkich Prezentacjach Amatorskich Zespołów Teatralnych". W tym roku prowadzi również w ProMedia Szczecin spotkania i dyskusję po projekcjach filmowych z cyklu: „Opowieści z planu”. Jej wielkim hobby jest fotografowanie, a obecnie także filmowanie przyrody w Cedyńskim Parku Krajobrazowym.
2. Pan Michał Kulik, były pracownik naukowy Politechniki Szczecińskiej i Uniwersytetu Szczecińskiego, fotograf, producent i scenarzysta filmów dokumentalnych, które były emitowane przez stacje telewizyjne w Polsce i Niemczech, np. „Art location” 2016, „Ogród po drugiej stronie rzeki” 2014, „Sploty jednego warkocza”, 2012, „Dyfuzja”, 2010,
Swą obecnością wsparł Nas również Paweł Klimek z Sieci Zachodniopomorskich Ośrodków Wsparcia Ekonomii społecznej dla regionu stargardzkiego, w tym powiatu gryfińskiego. SZOWES animuje i integruje lokalne społeczności, buduje partnerstwa, doradza, szkoli, wspiera nowe i istniejące przedsiębiorstwa. Poprzez spotkania, warsztaty, wizyty studyjne świadczone bezpłatnie służy m.in.: rozwojowi, podniesieniu wiedzy i umiejętności czy tworzeniu miejsc pracy.
Debata strategiczna odbyła się z udziałem Pana Sławomira Preissa wraz z małżonką, Burmistrza Cedyni Pani Gabrieli Kotowicz, Przewodniczącego Rady Miejskiej w Cedyni Pana Krzysztofa Nowaka, Dyrektora Cedyńskiego Ośrodka Kultury i Sportu Pana Andrzeja Łazowskiego, Dyrektor Gimnazjum w Cedyni Pani Moniki Nawrot, przedstawicieli firmy RS Andrzej Sobczyk, pracowników Urzędu Miejskiego, jednostek samorządowych, przedsiębiorców z terenu rewitalizacji oraz obszaru zdegradowanego, organizacji pozarządowych, przedstawicieli wspólnot mieszkaniowych i mieszkańców gminy Cedynia.
Debata „Ludzie tworzą miejsca” miała na celu zainicjowanie dyskusji na temat problemów społecznych, gospodarczych i przestrzennych w obszarze rewitalizacji i gminie Cedynia. W teczkach Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Cedynia dostępne były krótkie materiały informacyjne dotyczące opracowywanego Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Cedynia zawierające słowniczek najważniejszych pojęć związanych z rewitalizacją, proponowaną wizję rozwoju obszaru rewitalizacji, oraz misję i cele LPR Gminy Cedynia.
Przy drobnym serwisie kawowym oraz pysznych ciastach z „Cedyńskich pierożków”, którym serdecznie dziękujemy za okazaną pomoc, debatowano o potencjale, który drzemie w lokalnych społecznościach.
Pani Marika Pirveli wskazała na samym początku, że dzięki rewitalizacji i działaniom z nią związanych możemy „zrobić” lepiej niż mamy. Jako prowadząca zaczęła od tego, w czym ona zakochała się w Cedyni. Wskazała na dwa ogromne potencjały Cedyni: po pierwsze ludzie, po drugie historia, historia miejsca i ludzi. Ludzie to uśmiech, mówiła prowadząca. Społeczność Cedyni jest bardzo życzliwa i pozytywnie nastawiona, idąc ulicą nawet obce osoby z sympatią odpowiedziały jej „dzień dobry”. Ludzie nawet nic nie robiąc tworzą to miejsce, Naszą Gminę, Gminę Cedynia. Zakochana w Cedyni, dzieliła się z uczestnikami debaty tym, że obecny w Cedyni spokój i cisza są poszukiwane przez ludzi z wielkich miast. Obecna wcześniej podczas wystawy zdjęć „Galeria na 6” w „Cedyńskich pierożkach” odniosła się do zdjęć Michała Nieścioruka, że Cedynia to nie tylko pomnik orła, ale to co ukazują jego zdjęcia, czyli spokój, piękne pejzaże, budynki i przede wszystkim ludzie.
Pani Teresa Andrzejewska, która wielokrotnie prowadziła spotkania, badania, które dotyczyły ludzi z dwóch stron barykad potwierdziła, że rozmowa powinna łączyć, a nie dzielić ludzi. Pan Michał Kulik, reżyser filmów o obszarach trans granicznych zauważył, że na takich terenach, jak gmina Cedynia problemem jest brak zaufania do władz samorządowych i sztuką jest, być może właśnie poprzez proces rewitalizacji, czyli aktywizacji społecznej, zbudowanie takiego zaufania.
Jak ja tworzę miejsce? To pytanie zostało postawione każdemu z obecnych. Pani Teresa Andrzejewska opowiedziała, że ją bardzo interesuje przestrzeń, szczególnie te miejsca, które tworzą ludzie. Stwierdziła, że bardzo ważne jest zdiagnozowanie, czy ludzie w ogóle chcą pozostać w tym miejscu. Ponieważ ożywienie przestrzeni to podejmowanie działań przez wszystkich, nie tylko przez gminę. Turyści, pisarze i inne osoby będące przejazdem w Cedyni mogą podpowiedzieć, wskazać, czego w ich odczuciu brakuje, ale pozostaje pytanie „Kto będzie ożywiał?”. W jej mniemaniu każde warsztaty nawet dla kilku osób, są równie istotne jak te, na które przyjdą dziesiątki chętnych. Stwierdziła, że aktywizacja społeczności lokalnej działa jak kula śnieżna, im więcej o czymś się mówi, tym większe zainteresowanie tematem i pobudzenie do większej aktywności społeczności.
Pan Michał Kulik opowiedział krótko o pięknie, a zarazem problemie, jakim jest położenie Cedyni, miejsce na pograniczu. Stwierdził, że żyjemy w pięknych czasach, kiedy mamy życzliwość naszego sąsiada - Niemca. Inspirująca dla miejsca, jakim jest Cedynia, jest przyroda. Opowiedział o tym, że już dłuższy czas obserwuje Cedynię i jej otoczenie. Przytoczył opowieść o tym, jak podczas jarmarku wielkanocnego, w okolicach alei kasztanowej w Cedyni spotkał grupkę młodych ludzi. Rozmowa zaczęła się kleić i opowiedział, że kręci film o gminie Cedynia, a oni zareagowali na to stwierdzeniem „przecież nic tu się nie dzieje”. Pan Michał Kulik się z tym nie zgodził, stwierdził, że w samej Cedyni, według niego władze Cedyni i Cedyński Ośrodek Kultury i Sportu robią naprawdę dużo spotkań, warsztatów, festynów, a ludzie nie biorąc w nich udziału stwierdzają, że nic się nie dzieje. Podsumował, że brakuje cedynianom miłości do swojej małej ojczyzny.
Burmistrz Cedyni Gabriela Kotowicz wskazała, że z pewnością te osoby, które pojawiły się na debacie, czują to miejsce i szanują jej gospodarcze, przyrodnicze i społeczne walory. Żyjąc na co dzień w tym miejscu czujemy się w nim dobrze lub źle, wyrażamy swoje zdanie oficjalnie lub mniej oficjalnie, dyskutujemy w mniejszym lub większym gronie, często anonimowo.
Debata „Ludzie tworzą miejsca”, prowadzona była w temacie rewitalizacji, czyli odnawiania, odwoływania się do jakości życia lokalnej społeczności, procesu zmiany, w domyśle zmiany na lepsze. Pojawiło się kolejne pytanie „zmiany dla kogo?”. Dla mieszkańców obszaru rewitalizacji, obszaru zdegradowanego, gminy Cedynia i wszystkich którzy mają z nią powiązania. W dokonaniu tej zmiany potrzebujemy każdego, bo każdy musi zacząć od siebie, od swojego podwórka i swojego wkładu w poprawę życia całej społeczności. Problem Cedyni leży według prowadzących w tym, że władze nauczyły wyciągać ludzi za rękę, że mieszkańcy, przedsiębiorcy, stowarzyszenia nie potrafią same zorganizować inicjatyw oddolnych.
Do dyskusji wywołany został również student Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, który swoją pracę licencjacką napisał o Cedyni. Dawid Jasiński nie ukrywał, że jest bardzo związany z Cedynią i ma do niej sentyment, natomiast ze względu na większe możliwości rynku pracy w Szczecinie, nie planuje powrotu do Cedyni zaraz po studiach.
Pan Paweł Klimek z Ośrodka Wsparcia Ekonomi Społecznej stwierdził, że tylko pozornie mamy większe szanse na pracę w większym mieście. To w Cedyni można wykreować pracę wokół siebie. Od zawsze było tak, że młodzi ludzie wyjeżdżali, wyjeżdżają i wyjeżdżać będą, sztuką natomiast jest, by na terenie gminy Cedynia inwestowali, by tu płacili swoje podatki. Państwo Preiss wskazali, że są przykłady lokalnych patriotów, bo pomimo pracy np. w międzynarodowych korporacjach turystycznych płacą podatki w Polsce.
Celem gminy Cedynia jest stworzenie wspólnoty, jako pojęcia szeroko rozumianego. Burmistrz Cedyni Pani Gabriela Kotowicz, powiedziała, że ceni Cedynię jako miejsce za jego otwartość, za to, że prawie wszystkich zna. Jak podkreślali prowadzący to jest mentalność każdego z nas.
Celem rewitalizacji nie są tylko remonty, czy budowa nowych budynków. Większość mieszkańców odczuwa brak zburzonego kina w centrum miasta. Tylko, że budowa budynku nie rozwiąże problemu niskiej aktywności społeczeństwa obszaru rewitalizacji, a prawdopodobnie będzie generować koszty. Rewitalizacja, tak modne w ostatnich latach w Polsce słowo, nie rozwiąże wszystkich problemów, jeśli nie zaktywizujemy społeczeństwa, które tak trudno zachęcić do działania.
Odwołując się do opracowywanego Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Cedynia na lata 2017- 2023 podsumowano, że w samym dokumencie nie ma pieniędzy, a społeczność nie składa się tylko z liderów. Każdy mieszkaniec gminy lub osoba z nią związana jest potencjalnym interesariuszem LPR Gminy Cedynia.
„Czego brakuje w Cedyni?” kolejne pytania zadane przez prowadzącą Panią Marikę Pirveli, co jest realne, niezbyt oderwane od rzeczywistości i do zrealizowania w miarę możliwości. Przedsiębiorca Pan Krzysztof Kruszyński stwierdził, że w Cedyni jest za dużo rozmów, za mało czynów, że ludziom potrzebne są namacalne działania. Wskazał poparcie, co potwierdziło wiele innych osób, dla akcji „Kwitami Cedynię Upiększamy” ogłoszoną przez Przewodniczącego Rady Miejskiej w Cedyni Pana Krzysztofa Nowaka. Te drobne akcje, posprzątanie podwórka, posadzenie kwiatów, oddolne akcje mieszkańców, które mogą wyzwolić stłamszoną wcześniej aktywność, mogą pozwolić na budowę społeczeństwa aktywnego, które przestanie się bać wyrażać swoje zdanie, zacznie działać wierząc, że to co robi może się podobać innym, że ludzie przestaną się wstydzić, patrzeć na siebie przez pryzmat tego co inni powiedzą i zaczną działać.
Dyrektor COKiS Andrzej Łazowski potwierdził, że warto postawić na artystów, pisarzy, malarzy, osoby, które poprzez sztukę opowiedzą innym o Cedyni, czy to w obrazie, tekście piosenki czy książce, dla której natchnieniem będzie Cedynia. Wskazał, że ważnym czynnikiem jest promowanie Cedyni, np. poprzez akcję Cedynia na okrągło. Wykorzystując przy tym położenie na szlaku pomiędzy dwoma „odkurzaczami” ludzi z naszych rejonów, tj. Szczecin i Berlin. Wskazał, że takim charakterystycznym obiektem na okrągło w Cedyni może być wieża widokowa, która de facto jest okragła.
Jak mówił Pan Paweł Klimek działania rewitalizacyjne, jak i wszystkie inne powinny dążyć do tego by ludziom „chciało się chcieć”. Papier wszystko przyjmie, można stworzyć dokument, który będzie stał na półce i ładnie wyglądał. Jednak Gmina Cedynia walczy o to, aby opracować dokument partycypacyjnie z partnerami, chce przekonać mieszkańców do tego, że warto być aktywnym, że jeśli stworzymy coś sami to będziemy z tego bardziej dumni niż jeśli zrobi to za Nas firma zewnętrzna.
Uczestnicy debaty wnosili, że może zamiast budować warto remontować, bo np. jeżdżąc na rowerze, szczególnie na wioskach widać nieruchomości, które są zaniedbane, walą się, często mają nieuregulowany stan prawny. I tu znowu pojawiło się stwierdzenie, że należy podjąć kompleksowe działania, aby ludziom chciało się chcieć, że powinniśmy nauczyć się szacunku dla miejsca, w którym żyjemy.
Pan Andrzej Sobczyk nawiązał do filmu „Goło, ale wesoło”, który opowiada o tym, jak ludzie, którzy tracą wszystko, potrafią się zintegrować i stworzyć coś bawiąc się tym. Tej więzi nie da się narzucić, ludzie sami muszą do tej refleksji dojść. Padły głosy, że może cedynianie mają z tym problem, że chcieliby, ale nie potrafią i trzeba opracować system, który im w tym pomoże. Głos ludu mówi, że biurokracja w Polsce posunięta jest do granic absurdu, i to blokuje większość pomysłów.
Podczas debaty nawiązano do starych pocztówek Cedyni, w których Cedynia stanowiła kurort wypoczynkowy berlińczyków. To właśnie turyści stanowią taką nie do końca wykorzystaną szansę Cedyni. Rozmawiano o tym, że najpierw należy sprecyzować kto będzie tym turystą, aby wiedzieć dla jakiej grupy odbiorców przygotować ofertę, czy to będą dzieci, młodzież, przedsiębiorcy, czy osoby starsze.
Pan Arkadiusz Malkowski, przedstawiciel firmy RS Andrzej Sobczyk wskazał, że kilkanaście razy badał przygraniczne miejscowości, w tym Osinów Dolny z punktu gospodarczego i badania wykazują, że właścicielami na przygranicznych rynkach są z reguły osoby spoza Cedyni. Rozmawiano o amerykańskim modelu beczki, czyli stworzeniu takiego systemu, w którym to w Cedyni będzie się inwestowało, w Cedyni będzie się rozwijało przedsiębiorczość, w Cedyni będzie się płaciło podatki, a z nich będą finansowane remonty chodników, nawierzchni dróg, remontowane budynki, czy szkoła.
Debata trwała ponad dwie godziny. Była spojrzeniem na Cedynię okiem władz, przedsiębiorców, mieszkańców i osób z zewnątrz. Ciekawą wymianą zdań i z pewnością przełoży się na dopasowany do potrzeb interesariuszy opracowywany Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Cedynia na lata 2017-2023.
Bardzo serdecznie dziękujemy za przybycie i uczestnictwo w debacie. Zachęcamy do wzięcia udziału w akcjach realizowanych w ramach konsultacji społecznych, których program już wkrótce.
Szczegółowe informacje można uzyskać w siedzibie Urzędu Miejskiego w Cedyni, pl. Wolności 1, pok. nr 8, tel. (091) 43-17-826 lub
{gallery}2017/246/{/gallery}